Tác giả: Dược Bình Đông
Tư vấn chuyên môn bài viết
Lương y: Lương y Nguyễn Thị Thuỳ Trang, cố vấn Dược Bình Đông, chuyên gia y học cổ truyền với hơn 30 năm kinh nghiệm, chuyên về sức khỏe phụ nữ và các vấn đề phụ khoa.
Bạn gái thân mến! Chắc hẳn khi bước vào tuổi dậy thì, nhiều bạn đã từng trải qua những băn khoăn, lo lắng về chu kỳ kinh nguyệt của mình. Có bạn thì kinh nguyệt đến sớm, có bạn lại đến muộn, có bạn chu kỳ thất thường, lượng máu ra nhiều hay ít bất thường, thậm chí kèm theo đau bụng kinh dữ dội… Đừng lo lắng, Dược Bình Đông sẽ cùng bạn tìm hiểu kỹ hơn về rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì, nguyên nhân và cách giải quyết để bạn tự tin hơn trong giai đoạn trưởng thành này.
1. Tổng quan về rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
1.1. Kinh nguyệt: Sự khởi đầu của hành trình làm phụ nữ
Kinh nguyệt là hiện tượng sinh lý bình thường của nữ giới, đánh dấu sự trưởng thành và khả năng sinh sản. Mỗi tháng, lớp niêm mạc tử cung sẽ dày lên chuẩn bị cho khả năng mang thai. Nếu không có sự thụ tinh, lớp niêm mạc này sẽ bong ra và được thải ra ngoài cùng với máu và chất nhầy qua âm đạo, đó chính là kinh nguyệt. Chu kỳ kinh nguyệt trung bình khoảng 28 ngày, nhưng có thể dao động từ 21 đến 35 ngày tùy thuộc vào cơ địa và sức khỏe. Thời gian hành kinh thường từ 3-5 ngày, lượng máu mất khoảng 50-80ml.
Thông thường, các bạn gái bắt đầu có kinh nguyệt khi vào tuổi dậy thì, khoảng 12 tuổi. Tuy nhiên, việc có kinh sớm hơn (dưới 10 tuổi) hoặc muộn hơn (trên 16 tuổi) cũng không phải là hiếm gặp. Chu kỳ kinh nguyệt sẽ chấm dứt khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, thường từ 45-55 tuổi.
1.2. Rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì: Những dấu hiệu bạn cần biết
Rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì là tình trạng chu kỳ kinh nguyệt không đều, lượng máu kinh bất thường, hoặc kèm theo các triệu chứng khó chịu khác so với chu kỳ kinh nguyệt bình thường. Đây là vấn đề khá phổ biến ở tuổi dậy thì, do sự thay đổi mạnh mẽ của hệ thống nội tiết tố.
Dấu hiệu nhận biết rối loạn kinh nguyệt:
- Kinh nguyệt lần đầu: Lượng máu ít, thời gian ngắn, thậm chí chỉ là những vết máu nhỏ. Điều này hoàn toàn bình thường ở lần đầu tiên.
- Chu kỳ không đều: Khoảng cách giữa các chu kỳ không đều, có khi 2-3 tháng mới có kinh một lần (kinh thưa) hoặc 1 tháng có đến 2-3 lần hành kinh (kinh nhiều). Đây là dấu hiệu cần lưu ý.
- Thời gian hành kinh: Ít hơn 3 ngày hoặc kéo dài hơn 7 ngày. Xuất hiện rong kinh hoặc rong huyết không theo chu kỳ.
- Lượng máu kinh: Quá ít (thiểu kinh) hoặc quá nhiều (đa kinh), lớn hơn 80ml.
- Màu sắc máu kinh: Bất thường, màu đen hoặc nâu đen, có thể vón cục.
- Triệu chứng kèm theo: Đau bụng kinh (thống kinh) dữ dội, mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt, thậm chí ngất xỉu. Nếu có những triệu chứng này, bạn cần đi khám ngay.
Các trường hợp cần được chú ý đặc biệt:
- Vô kinh nguyên phát: Đến 18 tuổi vẫn chưa có kinh nguyệt.
- Vô kinh thứ phát: Ngừng kinh trên 3 tháng (nếu trước đó kinh nguyệt đều đặn) hoặc trên 6 tháng (nếu trước đó kinh nguyệt không đều).
- Vô kinh giả (bế kinh): Màng trinh bịt kín, máu kinh không thể chảy ra ngoài.
- Có kinh sớm: Xuất hiện kinh nguyệt trước 10 tuổi.
1.3. Rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì: Có nguy hiểm không?
Trong 1-2 năm đầu của tuổi dậy thì, rối loạn kinh nguyệt là hiện tượng khá phổ biến do sự thay đổi hormone mạnh mẽ. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài, đặc biệt là sau 2 năm, hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường khác, nó có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản trong tương lai. Vì vậy, việc theo dõi sát sao và thăm khám bác sĩ là rất quan trọng.
Khi nào cần đi khám bác sĩ ngay?
- Trên 6 tháng chưa có kinh nguyệt (nếu trước đó chu kỳ không đều) hoặc trên 3 tháng (nếu trước đó chu kỳ đều).
- Thời gian hành kinh kéo dài trên 7 ngày.
- Lượng máu kinh quá nhiều (trên 80ml).
- Máu kinh có mùi hôi hoặc màu sắc bất thường.
- Đau bụng kinh dữ dội, kèm theo buồn nôn, nôn mửa.
- Vùng kín bị ngứa, sưng đỏ, có khí hư bất thường.
2. Nguyên nhân dẫn đến rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm cả nguyên nhân sinh lý và bệnh lý:
2.1. Nguyên nhân sinh lý:
- Sự mất cân bằng hormone: Sự phát triển chưa hoàn thiện của hệ thống nội tiết, đặc biệt là buồng trứng, dẫn đến sự mất cân bằng hormone, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt. Đây là nguyên nhân chính gây rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì.
- Căng thẳng, lo lắng: Áp lực học tập, thi cử, các mối quan hệ bạn bè, gia đình, những thay đổi về tâm lý… đều có thể gây stress, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều đồ ăn nhanh, đồ ngọt, dầu mỡ, thiếu chất dinh dưỡng, bỏ bữa… đều ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và chu kỳ kinh nguyệt. Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất xơ và vitamin là rất quan trọng.
- Tập luyện thể thao quá sức: Tập luyện quá mức, đặc biệt là các môn thể thao cường độ cao, có thể dẫn đến giảm ngày hành kinh hoặc mất kinh. Cần cân bằng giữa luyện tập và nghỉ ngơi.
- Thiếu ngủ: Ngủ không đủ giấc cũng ảnh hưởng đến sự cân bằng hormone trong cơ thể. Hãy đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.
2.2. Nguyên nhân bệnh lý:
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Mặc dù không phổ biến ở tuổi dậy thì, PCOS vẫn có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt do sự phát triển bất thường của nang buồng trứng, ảnh hưởng đến sản xuất hormone. Các triệu chứng khác có thể kèm theo như mụn trứng cá, tăng cân, thay đổi tâm trạng… Nếu nghi ngờ PCOS, bạn cần được khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa.
- Viêm nhiễm phụ khoa: Viêm nhiễm âm đạo, viêm cổ tử cung… có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt, biểu hiện qua chậm kinh, bế kinh, rong kinh… Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đúng cách là rất quan trọng để phòng ngừa các bệnh lý này.
- Các vấn đề về tuyến giáp: Tuyến giáp hoạt động kém (hypothyroidism) hoặc quá mức (hyperthyroidism) cũng có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
- Suy tuyến yên: Tuyến yên đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết hormone sinh sản. Các vấn đề về tuyến yên có thể dẫn đến rối loạn kinh nguyệt.
- Một số bệnh lý khác: Bệnh lý về hệ thống thần kinh, bệnh lý về máu… cũng có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt.
3. Chẩn đoán rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
Để xác định chính xác nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt, bác sĩ sẽ tiến hành các bước sau:
- Khám lâm sàng: Khám phụ khoa để đánh giá tình trạng sức khỏe sinh sản.
- Xét nghiệm: Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hormone, xét nghiệm PAP để loại trừ các bệnh lý phụ khoa.
- Siêu âm: Siêu âm vùng chậu để đánh giá cấu trúc buồng trứng, tử cung.
- Các xét nghiệm khác: Xét nghiệm chức năng tuyến giáp, xét nghiệm tuyến yên… nếu cần thiết.
Việc ghi chép chính xác chu kỳ kinh nguyệt của bạn (ngày bắt đầu, ngày kết thúc, lượng máu…) sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn.
4. Điều trị tình trạng rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
Phương pháp điều trị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng.
4.1. Điều trị bằng Tây y:
- Điều chỉnh lối sống: Ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, tập thể dục điều độ, giảm stress… Đây là những biện pháp rất quan trọng.
- Thuốc: Tùy thuộc vào nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định thuốc bổ sung sắt, thuốc điều hòa hormone, thuốc tránh thai… Tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc mà chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
- Phẫu thuật: Trong một số trường hợp bệnh lý cần can thiệp phẫu thuật.
4.2. Điều trị bằng Đông y:
Đông y thường tập trung vào việc cân bằng khí huyết, bổ huyết, dưỡng huyết, điều lý Tỳ Vị, dưỡng Can Thận. Một số bài thuốc thường được sử dụng bao gồm: Tứ vật thang, Ôn kinh thang, Đạo đàm thang (xem chi tiết thành phần và cách dùng ở phần trước). Tuy nhiên, việc sử dụng các bài thuốc này cần sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc thầy thuốc Đông y có kinh nghiệm. Dược Bình Đông có sản phẩm Song Phụng Điều Kinh, được bào chế dựa trên bài thuốc cổ phương Tứ vật thang, kết hợp thêm một số thảo dược khác, giúp hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh, bế kinh, trễ kinh… Sản phẩm này phù hợp cho các bạn gái từ 12 tuổi trở lên.
4.3. Các biện pháp hỗ trợ khác:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, các loại hạt… Hạn chế đồ ăn nhanh, đồ ngọt, đồ dầu mỡ.
- Tập luyện thể dục thể thao: Tập luyện đều đặn với cường độ vừa phải.
- Quản lý stress: Tìm cách thư giãn, giảm căng thẳng, ví dụ như yoga, thiền, nghe nhạc…
- Ngủ đủ giấc: Cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.
- Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt: Ghi chép lại chu kỳ kinh nguyệt của bạn để theo dõi sự thay đổi.
5. Phòng tránh tình trạng rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
Để phòng tránh rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì, bạn nên:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
- Ngủ đủ giấc: Giúp cơ thể cân bằng hormone.
- Tập luyện thể dục thể thao: Giúp tăng cường sức khỏe và giảm stress.
- Quản lý stress: Giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ.
- Vệ sinh vùng kín: Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, thay băng vệ sinh thường xuyên.
- Khám phụ khoa định kỳ: Giúp phát hiện sớm các bệnh lý phụ khoa.
6. Tổng kết
Rối loạn kinh nguyệt là tình trạng phổ biến ở độ tuổi dậy thì. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn nên bỏ qua và phớt lờ. Việc theo dõi các dấu hiệu bất thường sẽ giúp phát hiện sớm nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản trong tương lai.
Song Phụng Điều Kinh Bình Đông là sản phẩm bảo vệ sức khỏe dành cho phái nữ, giúp giải quyết các nỗi lo về kinh nguyệt, trong đó có rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì. Sản phẩm được điều chế dựa trên bài thuốc Tứ vật thang nổi tiếng với các thành phần Đương quy, Xuyên khung, Bạch thược, Thục địa và được gia thêm các vị Hương phụ, Ngải diệp, Ích mẫu, Xuyên đại hoàng, Bạch phục linh. Nhờ sự kết hợp của các loại thảo dược thiên nhiên này, sản phẩm phát huy tốt công dụng bổ huyết, điều kinh và hỗ trợ giảm tình trạng rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì gây đau bụng kinh, bế kinh, trễ kinh, thiểu kinh, mệt mỏi,…
7. Câu hỏi thường gặp về rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
1. Rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì là gì?
Rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì là tình trạng chu kỳ kinh nguyệt không đều đặn, lượng máu kinh thay đổi hoặc các triệu chứng khác liên quan đến kinh nguyệt xuất hiện bất thường ở các bạn gái mới bắt đầu có kinh. Đây là hiện tượng khá phổ biến trong 1-2 năm đầu khi mới có kinh do hệ nội tiết chưa ổn định.
2. Tại sao lại bị rối loạn kinh nguyệt?
Có nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì, bao gồm:
- Hormone: Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, đặc biệt là hormone estrogen và progesterone, có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt.
- Cân nặng: Cân nặng quá thấp hoặc quá cao đều có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
- Stress: Căng thẳng, lo lắng, áp lực trong cuộc sống cũng là một nguyên nhân.
- Tập luyện quá sức: Tập thể dục quá nhiều hoặc quá ít đều có thể gây rối loạn kinh nguyệt.
- Bệnh lý: Một số bệnh lý như buồng trứng đa nang, tuyến giáp hoặc các bệnh lý khác cũng có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt.
3. Những dấu hiệu nhận biết rối loạn kinh nguyệt?
- Chu kỳ kinh không đều: Kinh nguyệt có thể đến sớm hơn, muộn hơn hoặc kéo dài hơn so với bình thường.
- Lượng máu kinh thay đổi: Máu kinh có thể nhiều hơn, ít hơn hoặc ra kéo dài.
- Đau bụng kinh dữ dội: Cơn đau có thể kéo dài và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
- Các triệu chứng khác: Mệt mỏi, chán ăn, nổi mụn, thay đổi tâm trạng...
4. Làm thế nào để khắc phục rối loạn kinh nguyệt?
- Chế độ ăn uống: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tránh đồ ăn nhanh, đồ uống có ga, đồ ăn cay nóng.
- Tập luyện: Tập thể dục đều đặn, vừa sức.
- Giữ tinh thần thoải mái: Học cách thư giãn, giảm stress.
- Vệ sinh cá nhân: Vệ sinh vùng kín sạch sẽ hàng ngày.
- Khám phụ khoa: Nếu tình trạng kéo dài, bạn nên đi khám phụ khoa để được tư vấn và điều trị.
5. Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Bạn nên đi khám bác sĩ nếu:
- Rối loạn kinh nguyệt kéo dài và không có dấu hiệu cải thiện.
- Đau bụng kinh quá dữ dội, ảnh hưởng đến cuộc sống.
- Có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác như chảy máu âm đạo bất thường, đau khi quan hệ...
6. Có cách nào phòng ngừa rối loạn kinh nguyệt không?
- Chế độ sống lành mạnh: Ăn uống khoa học, tập luyện đều đặn, ngủ đủ giấc.
- Giảm stress: Tìm cách thư giãn, giảm căng thẳng.
- Khám sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe.
Lưu ý: Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Thông tin của Dược Bình Đông (Bidophar)
Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường 15, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh
Showroom: 22 Đường số 10, Phường 11, Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline: 028.39.808.808
Nhà cung cấp: 028.66.800.300
Phòng kinh doanh: 028.66.800.100 - 028.66.800.200
Email: info@binhdong.vn
Nền tảng Social của Dược Bình Đông
Trang mua hàng chính hãng
Đường đến Dược Bình Đông
Xem tại đây: https://maps.app.goo.gl/j2hp5TqJjJpJxFNL9
